Η πολιτική Ερντογάν αναδεικνύει την Τουρκία σε ηγέτιδα δύναμη
Ενώ στην Ελλάδα η ατζέντα περιλαμβάνει θέματα εσωτερικής πολιτικής και οικονομίας, στο πεδίο των διεθνών σχέσεων στην ευρύτερη περιοχή μας, βρίσκεται σε εξέλιξη η δυναμική και ηγετική παρουσία της Τουρκίας σε όλα τα κρίσιμα μέτωπα.
Στην κορυφή της σημαντικής αυτής διπλωματικής προσπάθειας βρίσκεται ο Ταγίπ Ερντογάν, που δια πυρός και σιδήρου, δίνει τα διαπιστευτήρια του ως ο ικανότερος ηγέτης της περιοχής.
Ο Recep Tayyip Erdoğan ανέδειξε την Τουρκία σε μεγάλο πρωταγωνιστή, απλώνοντας την εξωτερική πολιτική του με αξιοσημείωτη επιτυχία σε Ευρώπη, Αμερική, Μέση Ανατολή, Ασία.
Ο Μπ. Ομπάμα σπέυδει να επιβεβαιώσει την εντυπωσιακή αναβάθμιση της Τουρκίας, που είναι έργο Ερντογάν.
Εσφαλμένα, στα ελληνικά μέσα η επίσκεψη Ομπάμα προβάλλεται ως “εντυπωσιακή αναβάθμιση της Τουρκίας από τις ΗΠΑ”, όμως η πραγματικότητα είναι ότι η Τουρκία εργάστηκε επί μακρόν και μεθοδικά και τώρα ήρθε η ώρα της αναγνώρισης.
Ό,τι τώρα βλέπουμε είναι προϊόν πολιτικού σχεδιασμού της Άγκυρας, και όχι μια ξαφνική αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ.
Ας δούμε με προσοχή ότι:
- Στη Μέση Ανατολή ο λόγος της Τουρκίας υπολογίζεται σοβαρά. Η Χαμάς έχει κανάλι επικοινωνίας με την Άγκυρα, ενώ Ισραήλ και Συρία βρίσκουν σημεία επαφής μέσω της τουρκικής διπλωματίας.
- Η πανίσχυρη Συρία από αντίπαλος της Τουρκίας μοιάζει να εξελίσσεται σε στρατηγικό σύμμαχό της.
- Είναι ο πολιτικός που έκανε τις πιο αποφασιστικές κινήσεις με το Αρμενικό ζήτημα, και διαπραγματεύτηκε έξυπνα την πρόθεση της Τουρκίας να έχει λόγο στα τεκταινόμενα της περιοχής του Καυκάσου. Μάλιστα, εκμεταλλευόμενος μια ασήμαντη αφορμή συνέβαλε στην ιστορική επίσκεψη Γκιούλ στην Αρμενία, την ίδια στιγμή που η χώρα του προσπαθεί να κρατήσει το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων σε χειμερία νάρκη.
- Ο Αραβικός κόσμος θεωρεί την Τουρκία αξιόπιστο συνομιλητή (πως άλλαξαν τα πράγματα…) και ονομάζει τον Ερντογάν ως τον “Νέο Νάσσερ” .
- Το Ιράκ δεν μπορεί να αποφύγει την κυρίαρχη παρουσία της.
- Το Ιράν ξεπερνώντας την φάση καχυποψίας και εχθρότητας, βρίσκεται με έναν πανίσχυρο διεθνή μεσολαβητή, την Τουρκία, στις δύσκολες σχέσεις που διατηρεί με την Δύση.
- Η Αμερική ζητάει απ’ την Τουρκία “διαμεσολάβηση” με το Ιράν, προσβλέπει σε βοήθεια για το μέτωπο στο Αφγανιστάν και στην αποχώρηση της από το Ιράκ.
- Το Ισραήλ, ενώ βρήκε απέναντι του τον Ερντογάν στον πόλεμο με τους Παλαιστινίους, θέλει να αναβαθμίσει τις σχέσεις συμμαχίας που διατηρεί με την Τουρκία, ήδη από το 1996.
- Την ίδια στιγμή η Ελλάδα φαίνεται να μην μπορεί, αλλά ούτε και να θέλει, να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Ερντογάν σφραγίζει με επιτυχία τον νέο στρατηγικό σχεδιασμό της γείτονος σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Η δύναμη και η αποτελεσματικότητά του θα επιβεβαιωθεί με χαρακτηριστικό τρόπο και στο εσωτερικό της Τουρκίας, στις επικείμενες (δημοτικές) εκλογές.
κείμενο: worldcity
Ο φαντασιόπληκτος μύθος του ισραηλινού λόμπι και η εξουσία του πάνω στις ΗΠΑ
Του ΧΡΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ*
Οι τελευταίες ισραηλινές φρικαλεότητες ενάντια στους ανυπεράσπιστους Παλαιστινίους στη Γάζα, που πραγματοποιήθηκαν με την πλήρη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών από Ισραηλινούς μισθοφόρους που έριχναν σε αθώους ανθρώπους αμερικανικές βόμβες από αμερικανικής κατασκευής μαχητικά, φέρνουν άλλη μια φορά στην επιφάνεια τη διαμάχη για τον ξεχωριστό ρόλο που το ισραηλινό λόμπι διαδραματίζει στην αμερικανική πολιτική και την υποτιθέμενη υπεροχή της εβραϊκής δύναμης στην άσκηση επιρροής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής προς τη Μέση Ανατολή.
Η ξεχωριστή σχέση μεταξύ Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών δεν αποτελεί φυσικά μυστικό για κανέναν. Το Ισραήλ λαμβάνει ετησίως πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα να καθίσταται η μεγαλύτερη χώρα αποδέκτης αμερικανικής εξωτερικής βοήθειας, και η υποστήριξη για το Ισραήλ μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες διαπερνά κομματικές γραμμές, ενώ επικρίσεις για τις πολιτικές του Ισραήλ πολύ συχνά προκαλούν υστερία του είδους που ταυτίζεται περισσότερο με κλειστές παρά ανοιχτές κοινωνίες. Αλλά είναι επίσης αληθινό ότι μετά τη δημοσίευση, το 2006, του κειμένου «Το Ισραηλινό Λόμπι και η Εξωτερική Πολιτική των ΗΠΑ» από τους John Mearsheimer και Stephen Walt (που το 2007 είχε τεράστια εμπορική επιτυχία), το θέμα γύρω από το ισραηλινό λόμπι και η σχέση της Αμερικής με το Ισραήλ έχουν εξάψει δημόσιες συζητήσεις, που θα ήταν σχεδόν αδύνατον πριν να προβληθούν δημοσίως.
Εντούτοις, η επικρατούσα άποψη ότι ο λόγος για την ισχυρή αμερικανική στήριξη προς το Ισραήλ είναι αποτέλεσμα της υποτιθέμενης τεράστιας επιρροής και δύναμης που διαθέτει το ισραηλινό λόμπι στηρίζεται σε απλές εικασίες και άτοπα επιχειρήματα και ουσιαστικά αποδεσμεύει τις ΗΠΑ από την πολιτική ευθύνη που έχουν για το δράμα των Παλαιστινίων.
Κατ’ αρχάς, εκείνοι που τάσσονται υπέρ του Ισραήλ εξηγούν ότι ο λόγος για την αναμφισβήτητα ισχυρή στήριξη που έχει το Ισραήλ από τις ΗΠΑ είναι κατά ένα μεγάλο μέρος ηθικός. Ο αντίκτυπος του Ολοκαυτώματος, υποστηρίζει το πλήθος που τάσσεται υπέρ του Ισραήλ, είναι τεράστιος όχι μόνο στην εβραϊκή ισραηλινή κοινωνία, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αισθάνονται ότι έχουν ένα ειδικό χρέος να ξεπληρώσουν προς τους Εβραίους Ισραηλινούς. Περαιτέρω, με το Ισραήλ να είναι η μόνη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή και ταυτόχρονα περικυκλωμένο από «εχθρούς» που επιδιώκουν την καταστροφή του, η υποχρέωση ηθικής στήριξης προς το εβραϊκό κράτος είναι τεράστια, κάτι το οποίο εξηγεί επίσης γιατί οι χριστιανοί φονταμενταλιστές στις ΗΠΑ είναι μεταξύ των ισχυρότερων συνηγόρων του Ισραήλ.
Εκτός αν κάποιος λαμβάνει σοβαρά υπόψη τα παραμύθια, είναι αρκετά εύκολο να απορριφθούν οι ηθικές εξηγήσεις για την ξεχωριστή βοήθεια και στήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ προς το Ισραήλ. Εάν αφηρημένες ηθικές αρχές καθοδηγούν τη στήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ, οι ΗΠΑ θα πρέπει να ήταν ήδη ο ηθικός αντιπρόσωπος σε όλο τον κόσμο, αντί ένας διαβόητος αντίπαλος των μεγαλύτερων προοδευτικών παγκόσμιων αιτημάτων (ενάντια σε σημαντικά ψηφίσματα για τον πυρηνικό αφοπλισμό, αντιδραστικές θέσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, ενάντια στην καθιέρωση ενός Διεθνούς Δικαστηρίου) και στενός συνεργάτης με μερικά από τα πιο βάναυσα στρατιωτικά καθεστώτα που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του δεύτερου μέρους του 20ού αιώνα στη Λατινική Αμερική, την Ασία και την Αφρική.
Στο επικριτικό ή αντι-ισραηλινό στρατόπεδο, οι εξηγήσεις για τον ρόλο του ισραηλινού λόμπι και το θέμα της σχέσης μεταξύ του Ισραήλ και των ΗΠΑ διαφοροποιούνται έντονα και φαινομενικά επιφέρουν περαιτέρω σύγχυση γύρω από την αστεία αντίληψη ότι το Ισραήλ είναι αυτό που έχει πλέον το πάνω χέρι στη σχέση του με τις ΗΠΑ. Παραδείγματος χάριν, ενώ οι Mearsheimer και Walt εξέφρασαν την ανησυχία τους για την επιρροή του ισραηλινού λόμπι στην αμερικανική πολιτική, αγνοώντας όμως να αναλύσουν τη θέση και τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ, αναλυτές όπως ο James Petras πηγαίνουν πολύ πιο μακριά και υποστηρίζουν ότι το ισραηλινό λόμπι είναι στην πραγματικότητα τόσο ισχυρό που έχει ουσιαστικά καταστήσει αποικία του την αμερικανική πολιτική και την κοινωνία, σε σημείο που το Ισραήλ υπαγορεύει τώρα την πορεία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Ο Petras υπογραμμίζει ότι το Ισραήλ «δεν έχει πρακτικά καμία οικονομική αξία για τις Ηνωμένες Πολιτείες… και έχει τα δικά του ηγεμονικά, στρατιωτικά και πολιτικά συμφέροντα στην κυριαρχία της Μέσης Ανατολής» και διατείνεται ότι ο πόλεμος στο Ιράκ ήταν έργο των χειρών των νεο-συντηρητικών, που ενεργούσαν ως πράκτορες του Ισραήλ (ως πράκτορες του Ισραήλ κατονομάζει άτομα, όπως ο Paul Wolfowitz, ο Richard Perle, ο Elliott Abrams) για να προωθήσουν τα θέματα ασφαλείας και τις ηγεμονικές επιδιώξεις του Ισραήλ στην περιοχή. Στηρίζει αυτή την αξίωση με τον ισχυρισμό ότι ο πόλεμος στο Ιράκ δεν είχε καμία σχέση με τα πετρελαϊκά συμφέροντα και πως τόσο η πετρελαϊκή βιομηχανία όσο και ισχυρές προσωπικότητες στο Πεντάγωνο είχαν αντιταχθεί στον πόλεμο.
Ισως καθόλου παράδοξα, στην περιγραφή του για τη φαινομενικά πανίσχυρη επιρροή του ισραηλινού λόμπι στη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, ούτε ο Petras εξετάζει το εν λόγω καλούπι ισχύος. Ισως γιατί τόσο η κοινή λογική όσο και μια σκληρή πολιτική και ιστορική ανάλυση θα υπαγόρευαν ότι η υπερδύναμη («αυτοκρατορία», αποκαλεί τις ΗΠΑ σε πολλά από τα έργα του ο Petras) είναι αυτή που χρησιμοποιεί το Ισραήλ ως μισθοφόρο για να διατηρήσει την ασφάλεια και τα ηγεμονικά συμφέροντά της στη Μέση Ανατολή και όχι το Ισραήλ τις ΗΠΑ;
Για έναν όχι λιγότερο σκληρό επικριτή των ΗΠΑ και του Ισραήλ από τον Noam Chomsky, η ιδέα ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική καθορίζεται από το ισραηλινό λόμπι είναι όντως απλά αστεία. Ο Chomsky επισημαίνει ότι το ισραηλινό λόμπι είναι βεβαίως ιδιαίτερα ισχυρό στα ζητήματα που δεν αφορούν ιδιαίτερα τα κέντρα αμερικανικής εξουσίας, αλλά το ίδιο πράγμα ισχύει για το πολωνικό λόμπι, το αρμενικό λόμπι και άλλα λόμπι. Ο Chomsky σωστά παρατηρεί ότι η όλη υπόθεση τίθεται υπό δοκιμασία όταν συγκρούονται οι πολιτικές του ισραηλινού λόμπι με εκείνες των κέντρων της αμερικανικής εξουσίας. Σε αυτή την περίπτωση, τονίζει ο Chomsky και υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα, το ισραηλινό λόμπι εξαφανίζεται γρήγορα από το προσκήνιο. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα που αναφέρει ο Chomsky ήταν μια περίπτωση όπου η Αμερικανική Ισραηλινή Επιτροπή Δημοσίων Υποθέσεων προωθούσε δυναμικά ένα ψήφισμα, το ψήφισμα 362, με το οποίο ουσιαστικά καλούσε τον πρόεδρο των ΗΠΑ να ξεκινήσει μια διεθνή εκστρατεία για τον γενικό αποκλεισμό του Ιράν. Η πρόταση κινητοποίησε αρχικά πολλούς στην αμερικανική Βουλή, που έτρεξαν να την υπογράψουν. Ομως, ο Λευκός Οίκος κατσούφιασε με την ιδέα, επισήμανε πως δεν θέλει να συρθεί σε έναν πόλεμο με το Ιράν, στο τέλος καταψηφίστηκε η όλη πρόταση και το ισραηλινό λόμπι, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Chomsky, «εξαφανίστηκε στο δάσος».
Ο Chomsky, να το τονίσουμε ξανά, δεν αρνείται ότι το ισραηλινό λόμπι είναι ισχυρό. Αλλά σημειώνει, και πολύ σωστά με όλα τα διαθέσιμα δεδομένα, ότι η επιρροή του δεν μπορεί καν να αρχίσει να συγκρίνεται με την επιρροή της Επιχειρησιακής Στρογγύλης Τράπεζας (Business Roundtable), του Εμπορικού Επιμελητηρίου, ή ακόμα με την επιρροή του λόμπι των Αμερικανών δικηγόρων.
Στον κόσμο της πολιτικής, οι μύθοι και οι φαντασίες αφθονούν. Αλλά η φαντασία ενός παντοδύναμου, ανίκητου ισραηλινού λόμπι, που έχει φέρει υπό τον έλεγχό του μια παγκόσμια αυτοκρατορία και τη χρησιμοποιεί ως πιόνι για να εξυπηρετήσει τα στρατηγικά συμφέροντα του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή, είναι παρασάγγας η πιο εξωφρενική.
* Ο Χρόνης Πολυχρονίου δίδαξε για πολλά χρόνια ως αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων σε διάφορα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και είναι εταίρος του Διεθνούς Προγράμματος Κριτικής Παιδαγωγικής στο McGill University
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 10/02/2009
Θανάσης Δρούγος: απ’τον “Ψυχρό Πόλεμο” στην “Ψυχρή Ειρήνη”
Συνέντευξη στο Μάνο Στεφανάκη
Πηγή: Αρμονία Radio 103.2 FM
–
Ο Δρ. Αθανάσιος Δρούγος είναι γνωστός σε όλους μας από τις τηλεοπτικές του εμφανίσεις και όχι μόνο. Με την ιδιότητα του Στρατιωτικού Αναλυτή – Διεθνολόγου επιστρατεύεται κατά καιρούς από τα Μ.Μ.Ε., ως ειδικός σε θέματα παγκόσμιας Ασφάλειας, προκειμένου να αναλύσει τόσο διεθνή δεδομένα όσο και την στρατηγική σημασία των, κατά καιρούς, εθνικών μας επιλογών σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Αναφερόμενος στο Σκοπιανό θεωρεί ότι έγιναν κρίσιμα λάθη από ελληνικής πλευράς και υποστηρίζει ότι το θέμα θα έπρεπε να έχει λυθεί οριστικά κατά την περίοδο 1992-94.
Θεωρεί ότι το Βέτο της χώρας μας στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ήταν έσχατη λύση επισημαίνει, ωστόσο, ότι η επιλογή σύνθετης ονομασίας θα πρέπει οπωσδήποτε να συνοδευτεί και από βαθιές αλλαγές σε εσωτερικά και συνταγματικά ζητήματα στα Σκόπια.
Ο κ. Δρούγος μιλά για τον «πόλεμο» ΗΠΑ – Ρωσίας, για τον έλεγχο της Βαλκανικής και τονίζει ότι θα πρέπει να ενισχυθεί ο διπλωματικός μας ρόλος στην περιοχή με αναγνώριση, στο άμεσο μέλλον, και του Κοσσόβου ως ανεξάρτητου κράτους.
Μιλά ακόμη για το θέμα της στροφής προς τη Μόσχα, για τους αγωγούς αερίου, αλλά και για τον ενεργειακό και πολιτικό χάρτη της περιοχής την προσεχή δεκαετία, επισημαίνοντας ότι ζούμε στην περίοδο της «Ψυχρής Ειρήνης».
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Δρούγου έχει ως εξής:
Το τελευταίο διάστημα το Σκοπιανό είναι και πάλι στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Κάνοντας μια ανασκόπηση στους χειρισμούς των τελευταίων, όχι χρόνων αλλά δεκαετιών, πότε και που εντοπίζετε τα κυριότερα λάθη στον χειρισμό του ζητήματος από την χώρα μας;
Το Σκοπιανό θα έπρεπε να είχε επιλυθεί την περίοδο 1992-1994. Δεν αξιολογήσαμε σωστά την τότε εξελισσόμενη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας των διαδόχων του Τίτο, ενώ έπρεπε με προληπτική διπλωματία να περιορίσουμε τον Γκλιγκορωφικό ψευδο-Μακεδονισμό. Οι απαράδεκτες επαφές μας με τους Μιλόσεβιτς – Κάραζιτς – Μλάτιτς, μας δημιούργησαν προβλήματα στις σχέσεις μας με τις Η.Π.Α. και την Ευρώπη. Επίσης, δεν χρησιμοποιήθηκαν με θετική προοπτική τα «κανάλια» της στρατιωτικής διπλωματίας, ενώ το ίδιο συνέβη και το 2001 στον 8μηνο εμφύλιο πόλεμο των Σλάβων με τους Αλβανόφωνους του Τέτοβο.
Τα κυριότερα λάθη μας τα εντοπίζω ως εξής:
• Προβληματική και επικίνδυνα συναισθηματική, κατά καιρούς, διπλωματική μας δραστηριότητα.
• Μη-διείσδυση (πολύπλευρη) στον χώρο της FYROM.
• Μη-«εκμετάλλευση» Νατοϊκών και άλλων στρατιωτικο-διπλωματικών παρουσιών στη FYROM.
• Αποστάσεις και ψυχρότητα απέναντι στο Αλβανόφωνο στοιχείο της FYROM.
• Απαράδεκτη υποβάθμιση του ρόλου των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και φιλο-Σκοπιανών παραγόντων στο εξωτερικό.
• Όχι εμπεριστατωμένη πολιτιστική παρουσία (διαχρονικά) στις μητροπόλεις του εξωτερικού, (π.χ. μη-χρηματοδότηση Πανεπιστημιακών εδρών – συμποσίων κ.ά.).
• Κάκιστες ψυχολογικές επιχειρήσεις απέναντι στη FYROM.
• Μη-ευέλικτη «εκμετάλλευση» του Διαδικτύου επί 10 χρόνια για «να στέλνουμε τις θέσεις μας».
• Τέλος, δεν υπάρχει σταθερή, υπολογίσιμη, τεχνοκρατικά εμπεδωμένη εθνική γραμμή, σχεδόν σε όλα τα εθνικά θέματα, άρα και στο Σκοπιανό.
Πώς κρίνετε την στάση που κράτησε η Κυβέρνηση στην πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ; Θεωρείτε ότι μέσα από τις εργασίες της Συνόδου προέκυψαν στοιχεία για την διαμόρφωση νέων συμμαχιών στα πλαίσια του Οργανισμού;
Το βέτο ήταν η έσχατη επιλογή. Σε «οικογένειες» τύπου ΝΑΤΟ τα οποιαδήποτε «βέτο» ενεργούν προς πολλές κατευθύνσεις. Ήταν η πρώτη φορά σε επίπεδο ΝΑΤΟ που κάποια χώρα απέκλεισε άλλη χώρα, η οποία πληροί τα κριτήρια εισόδου στο ΝΑΤΟ. Οι Σκοπιανοί έχουν την υποστήριξη αρκετών κρατών που τους βλέπουν πιο πολύ ως «Δαυίδ», απέναντι στη χώρα μας. Για την Αθήνα, εκεί που φθάσαμε, δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική επιλογή. Είναι άγνωστο μέχρι πότε θα συνεχισθεί αυτή η στάση μας στο ΝΑΤΟ και προσεχώς στην Ε.Ε. Οι Η.Π.Α. βλέπουν τα νότια Βαλκάνια σε πλαίσιο Αδριατικής – Μαύρης Θάλασσας και ευνοούν πολλά μικρά και ελεγχόμενα κράτη στη ΝΑΤΟ.
Πάντως, διαχρονικά και σε άλλα θέματα, όπως η αποχώρηση της χώρας το 1974 από το Στρατιωτικό Σκέλος του ΝΑΤΟ, καθώς και η περίπτωση κάποιων πολιτικάντικων «υποσημειώσεων» επί Α. Παπανδρέου στα τελικά ανακοινωθέντα του ΝΑΤΟ μας έβλαψαν στο Αιγαίο, καθώς και στο ότι δεν μετράμε σε πολλές Νατοϊκές επιλογές. Ας ελπίσουμε ότι το βέτο για τη FYROM δεν θα μας βλάψει στο μέλλον.
Πάντως, στα θετικά ήταν η συναίνεση του Ελληνικού λαού, η σύγκλιση (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) των πολιτικών κομμάτων, καθώς και το ότι ορισμένες χώρες για δικά τους συμφέροντα, (π.χ. Γαλλία, που ενδιαφέρεται να πουλήσει όπλα στην Ελλάδα) και 2-3 άλλες (Ισπανία), έλαβαν υπέρ μας θέσεις. Όμως, δεν θεωρώ ότι δημιουργείται νέα πολιτική γεωγραφία στο ΝΑΤΟ λόγω του Σκοπιανού. Οι γείτονές μας υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά είναι αναγκαίο να προβούν σε σημαντικές υποχωρήσεις και αλλαγές (Σύνταγμα, χάρτες, αλυτρωτισμός, Διαδίκτυο κ.ά.).
Η επιλογή μιας σύνθετης ονομασίας η οποία όμως δεν θα συνοδεύεται από την δέσμευση και για συνταγματική κατοχύρωσή της από την FYROM θα ανοίξει ένα νέο διπλωματικό κυνήγι μαγισσών. Πώς κατά την γνώμη σας μπορεί να αποφευχθεί κάτι τέτοιο;
Όσο ποτέ άλλοτε, η οποιαδήποτε αποδοχή σύνθετης ονομασίας πρέπει να συνοδεύεται και από «βαθιές» αλλαγές σε εσωτερικά και συνταγματικά ζητήματα. Αν δεν τροποποιηθούν κάποιες ανυπόστατες αλυτρωτικές θέσεις στο Σύνταγμα της FYROM, το όνομα δεν θα επιλύσει το σύνολο των ζητημάτων. Τα σχολικά βιβλία, οι αναφορές στην ASNOM και στο Ίλιντεν του 1903, οι «Μακεδόνες του Αιγαίου», η χρηματοδότηση «Μακεδονικών εδρών» είναι ουσιώδη θέματα και προκαλούν τον Ελληνισμό.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, ας είμαστε ρεαλιστές. Είναι πολύ λίγες οι χώρες στον Ο.Η.Ε. που θα αλλάξουν τη στάση τους πάνω στο πώς θα αναφέρονται στα Σκόπια. Και το «ΝΕΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» είναι προβληματικό. Έχουμε να κάνουμε με τα «παιδιά του Γκλιγκόροφ» και τη χειρότερη ομάδα πολιτικών της FYROM. Πάντως, οι Η.Π.Α. δεν φαίνεται να «παρακολούθησαν» την Ελλάδα στα περί «βέτο» και αιφνιδιάστηκαν, ενώ στο ότι έχουν αυξηθεί υπέρμετρα στον παγκόσμιο χάρτη οι σύμμαχοι των Η.Π.Α., αυτό θα μας δημιουργεί προβλήματα. Μήπως δεν έχουμε αναλύσει σε βάθος τι ακριβώς θέλουν οι Η.Π.Α. στα Βαλκάνια; Εδώ, και από τις δύο πλευρές χρειάζεται καλύτερη PUBLIC DIPLOMACY.
Το ότι η Ελλάδα βρίσκεται γεωγραφικά σε μια περιοχή ιδιαίτερα ευαίσθητη είναι καθοριστικής σημασίας και για την πολιτική που ασκούν απέναντί της τόσο οι γείτονες όσο και η Αμερική και Ρωσία. Πιστεύετε ότι γεωστρατηγικά έχουμε κάποια πλεονεκτήματα τα οποία δεν έχουμε εκμεταλλευτεί για την ενδυνάμωση της θέσης μας στην διεθνή σκακιέρα και ποια είναι αυτά;
Μπορεί η νότια Βαλκανική να μην έχει τη στρατηγική αξία της Μ. Ανατολής ή της Κεντρικής Ασίας, όμως παίζονται πολλά συμφέροντα στην περιοχή μας. Οι Η.Π.Α. δεν θέλουν τη Μόσχα να κινείται σε αυτή την περιοχή και θεωρούν τις πλείστες χώρες, από τον Δούναβη μέχρι την Ανατ. Μεσόγειο, ως συμμάχους τους. Υπάρχουν πολλές και νέες βάσεις στα Βαλκάνια, από την Αδριατική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα. Υπάρχει και η Σερβία, που είναι άγνωστο προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Οι Η.Π.Α. επιδιώκουν όλες οι βάσεις να εξυπηρετούν τα νέα δόγματα επιχειρήσεών τους, για ανάσχεση των Ρώσων αλλά και της διείσδυσης της Ισλαμικής τρομοκρατίας.
Η Ρωσία προσπαθεί να προκαλέσει ρήγματα στις σχέσεις Η.Π.Α. – Ευρώπης, να επιφέρει για διάφορα κράτη καθεστώς «ενεργειακής αιχμαλωσίας», ενώ η Ευρώπη παρακολουθεί και κυρίως προσπαθεί να ενεργοποιηθεί στο Κόσοβο. Με η χωρίς Πούτιν, η περιοχή θα έχει εντάσεις στο μέλλον, ενώ υπάρχουν ανοικτά θέματα, όπως το Σκοπιανό, το Κοσοβαρικό, ο «επιθετικός» Αλβανικός παράγοντας (δημογραφικά) κ.ά.
Από γεωστρατηγικής πλευράς, έχουμε αρκετά πλεονεκτήματα, στα οποία πρέπει να επενδύσουμε, όπως:
• Το ότι στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. έχουμε παρουσία και ιστορία.
• Το ότι (στα όρια του εφικτού) συμμετέχουμε (έστω και οριακά) σε διεθνείς αποστολές.
• Ότι οικονομικά είμαστε ισχυρότεροι όλων των γειτόνων.
• Ότι μπορούμε να αναπτύξουμε ακόμα πιο πολύ τη στρατιωτική μας διπλωματία.
Πάντως η Αθήνα, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, θα πρέπει να στηρίξει τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό του Βελιγραδίου, καθώς και μέχρι τα τέλη του 2008 να αναγνωρίσει το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος. Το ποτάμι της ιστορίας δεν γυρίζει πίσω.
Αποτελεί στρατηγική επιλογή αυτής της Κυβέρνησης η προσέγγιση με την Ρωσία και η σύσφιξη των σχέσεων των δύο χωρών σε πολλά επίπεδα. Αυτή η προσέγγιση λειτουργεί ως αντίβαρο στην δυσαρέσκεια που έχουμε για την στάση των Η.Π.Α. στα εθνικά μας θέματα ή θα πρέπει να ιδωθεί ανεξάρτητα από αυτό; Επίσης θα ήθελα να ρωτήσω εάν συμφωνείτε με αυτή την επιλογή;
Δεν συμφωνώ με την επιλογή προς τη Μόσχα. Είναι επικίνδυνη και δεν αποκλείεται να υπάρξουν σοβαρά προβλήματα. Το θέμα των αγωγών μπορεί να ενεργήσει αρνητικά στο Σκοπιανό. Η χώρα μας δεν πρέπει να εφοδιάζεται από μία μόνο πηγή. Η Μόσχα στο μέλλον ενδέχεται μέσω των αγωγών να «εκβιάζει» την Αθήνα. Είναι πάρα πολύ ρευστές οι διεθνείς σχέσεις μετά την 9/11. Οι φυσικοί σύμμαχοι της Ελλάδας είναι οι Ευρωπαίοι και οι Η.Π.Α., και μέσα στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να δίνουμε τις «μάχες» μας.
Εκτιμώ ότι θα έχουμε σαρωτικές αλλαγές και νέες «ισορροπίες» ή ετεροβαρείς ενέργειες μέσα στα επόμενα χρόνια. Δεν έχουμε ακόμα δει τον τελικό χάρτη της Ν.Α. Ευρώπης σε όλους τους τομείς. Άρα, η κυβέρνηση έχει ήδη κάνει τις επιλογές της προς τη Μόσχα (ενεργειακά, και ως ένα βαθμό, πολιτικο-στρατιωτικά σε κάποιους εξοπλισμούς). Δεν νομίζω ότι είναι λόγω δυσαρέσκειας απέναντι στις Η.Π.Α. (Κύπρος FYROM). Ίσως ικανοποιεί το κοινό αίσθημα που είναι αρνητικό για τις Η.Π.Α. Όμως, στην πολιτική απαιτείται ψυχρή αντιμετώπιση των πραγμάτων. Η αγορά Ρωσικών συστημάτων δεν ευνοεί την Ελλάδα. Δείτε τι έχει πάθει ο Αραβικός κόσμος από τα Ρωσικά όπλα. Έχουμε προβλήματα εφοδιασμού – γραμμής – μεταφραστικά – προβληματικά ανταλλακτικά και σε κάποια φάση όλα αυτά θα χρησιμοποιηθούν εκβιαστικά για τη χώρα μας. Θέλει προσοχή. Μπορεί να έχει εκλείψει η Σοβιετική αρκούδα, αλλά η νέα Ρωσική «ακονίζει τα νύχια της». Δεν έχουμε ψυχρό πόλεμο, αλλά ΨΥΧΡΗ ΕΙΡΗΝΗ και η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη. Η χώρα μας θα έπρεπε να είχε προχωρήσει σε υψηλότατου επιπέδου διμερείς συμφωνίες με συγκεκριμένα κράτη της Ε.Ε. και τις Η.Π.Α., ενώ παράλληλα να έχουμε πιο δυναμική συμμετοχή σε πολυεθνικές αποστολές (Αφγανιστάν – Νταρφούρ κ.α.).
Οι Αμερικανοί τώρα απειλούν ότι εάν κάνουμε πρώτα τον αγωγό South Stream θα ακυρώσουν τον TGI. Η ξεκάθαρη αυτή απειλή που εκτοξεύθηκε από επίσημα χείλη της ΟΥάσινγκτον πόσο μπορεί να επηρεάσει τον σχεδιασμό της χώρας μας να γίνει ένας σημαντικός ενεργειακός κόμβος;
Πρώτα απ’ όλα, να δούμε αν θα γίνουν όλοι οι αγωγοί, πότε θα γίνουν και ποιες μελέτες θα υλοποιηθούν. Θα έχουμε σημαντικές εξελίξεις μέσα στην περίοδο 2008-2014. Καλό είναι να υπάρξουν πολλοί αγωγοί και να αποφευχθεί «η τροφοδοσία μας από μία μόνο πηγή στο φυσικό αέριο». Είναι σημαντικό να δούμε το θέμα των αγωγών σε σχέση με το Κοσοβαρικό, το Σκοπιανό, τα TERMINALS των αγωγών, το ρόλο του ΝΑΤΟ στην ενεργειακή ασφάλεια, τη σταθερότητα στη Μαύρη Θάλασσα, τις βάσεις των Η.Π.Α. σε 6 χώρες της περιοχής, το μέλλον της Σερβίας, κ.ά. Η χώρα μας θεωρητικά (και είναι σωστό), εμφανίζεται ως υπολογίσιμος ενεργειακός κόμβος. Απομένει να δούμε αν θα υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα και δεν μείνουν ευχολόγια.
Πάντως, μην αποκλείετε, λόγω των διαφορετικών εκτιμήσεων επί των αγωγών, να ενδυναμωθούν κάποιες τοπικές εντάσεις και να κάνουν την εμφάνισή τους «νέας φύσης» ασύμμετρες απειλές. Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να προωθηθεί σημαντικά η θέση της Ελλάδας μέσα στον Ευρωπαϊκό και Ευρωατλαντικό στρατηγικό σχεδιασμό, στον οποίο έχουν ενταχθεί η ενεργειακή ασφάλεια και η αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών.
Στη Γαλλία ο Πρόεδρος της χώρας έχει επιδοθεί σε ένα επικοινωνιακό μαραθώνιο για να κερδίσει τις εντυπώσεις ενώ στην γειτονική Ιταλία η επανεκλογή του Μπερλουσκόνι αποδεικνύει ότι το πολιτικό κριτήριο έχει πια ηττηθεί από την δύναμη της επικοινωνίας και των Μ.Μ.Ε. Όλα αυτά σηματοδοτούν μια κρίση στο πολιτικό σκηνικό; Πόσο κοντά ή μακριά είμαστε εμείς σε μια τέτοια κρίση;
Ένα χρόνο μετά την καθαρή νίκη Σαρκοζί στη Γαλλία, έχω ακούσει πολλές προτάσεις από τα χείλη του για τη Βόρεια Αφρική, βάση στα Εμιράτα, πυρηνικές συμφωνίες με 8 Αραβικές χώρες, επαφές με Ινδία – Ρωσία και άλλες χώρες, κρίση στη σχέση με την Κίνα, σύσταση Μεσογειακής Κοινότητας, πιθανή επιστροφή στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, νέες ιδέες για την Ευρωάμυνα κ.ά. Να δούμε –πέραν των επικοινωνιακών τρικ- τι θα συμβεί με όλα αυτά και κατά πόσο θα υλοποιηθούν. Ο Σαρκοζί αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και επιδίδεται σε επικοινωνιακή διπλωματία.
Στη γειτονική Ιταλία είναι πρωτοφανές αυτό που συμβαίνει. Η Αριστερά χωλαίνει, και κατά τη γνώμη μου, ο Πρόντι με την απραξία, αστοχία και αδυναμία του, είναι υπεύθυνος για την επαναφορά του Μπερλουσκονισμού που γελοιοποιεί την πολιτική και απλά εξάγει «ιδιότυπες τάσεις» επικοινωνιακού παροξυσμού. Στην Ιταλία και στη Γαλλία, αντί να παράγεται πολιτική, τελικά παράγεται προσωποπαγής ή απαρχαιωμένη εξάρτηση από τα ΜΜΕ, που έχουν ενισχύσει σημαντικά το ρόλο τους.
Αναφορικά και με την Ισπανία, βλέπουμε ο «σοσιαλιστής» Θατατέρο να εμφανίζεται ως ο πιο φανατικός υποστηρικτής των γυναικών στην πολιτική, στα πλαίσια των ΜΜΕ. Εφόσον δεν υπάρχουν υψηλού επιπέδου πολιτικοί να παράγουν σκέψη, θα έχουμε τέτοιες περιπτώσεις, και δεν αποκλείω και τα χειρότερα.
Όσον αφορά την Ελλάδα, εκτιμώ ότι σταδιακά βαίνουμε προς αυτή την κατεύθυνση.
• Δεν παράγεται πολιτική σκέψη.
• Δεν παράγονται εναλλακτικές ιδέες.
• Γίνονται όλα προς τέρψιν του κοινού.
• Δεν έχουμε αντιληφθεί προς τα πού βαίνουν τα πράγματα. Οι προκλήσεις και οι δυσκολίες θα είναι τεράστιες στο μέλλον. Χρειάζονται νέα μυαλά και τεχνοκρατικού πλαισίου σκέψεις.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Δρ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ε. ΔΡΟΥΓΟΥ
Ο Αθανάσιος Δρούγος είναι διεθνολόγος, στρατιωτικός αναλυτής και ειδικός στα θέματα στρατηγικής και διεθνούς ασφάλειας, με σπουδές στη χώρα μας, στις Η.Π.Α., στο Ισραήλ και στην Ολλανδία (BA – MASTER OF ARTS – PhD / Διδακτορικό).
Είναι συγγραφέας πολλών άρθρων και μελετών στην Ελληνική, Αγγλική και Ολλανδική, καθώς και επί 14 χρόνια σχολιαστής – αναλυτής των διεθνών διπλωματικών και στρατιωτικών γεγονότων και εξελίξεων στα πλείστα ΜΜΕ (έντυπο και ηλεκτρονικό χώρο). Έχει κατά καιρούς συνεργασθεί με τις εφημερίδες «Ελευθεροτυπία, «Βραδινή», «Απογευματινή», «Ακρόπολις», και τα τελευταία χρόνια με την “PRESS TIME”. Είναι ο συντάκτης πέντε ειδικών / επιπρόσθετων εκδόσεων του Περιοδικού «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ» του ΓΕΣ. Έχει ταξιδέψει για ερευνητικούς και άλλους λόγους, τα τελευταία 15 χρόνια σε 55 χώρες, σε όλες τις ηπείρους, όπου παρουσίασε αναλύσεις, εργασίες και μελέτες.
Έχει δώσει διαλέξεις σε όλα τα Γενικά Επιτελεία και σχηματισμούς από Ταξιαρχία και πάνω, καθώς και σε όλες τις μάχιμες μονάδες της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Συμμετείχε και συμμετέχει στα πλείστα συμπόσια των Γενικών Επιτελείων, καθώς και σε διημερίδες-ημερίδες των Σχολών Επιτελών των Ε.Δ. Διαλέκτης στη ΣΕΘΑ, στην Ανωτάτη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ), στις ΣΔΙΕΠ και των τριών κλάδων, στο Πολυεθνικό Κέντρο για αποστολές υποστήριξης της Ειρήνης (Κιλκίς), στη Σχολή Στρατολογικού, στη Σχολή Πληροφοριών του ΓΕΕΘΑ, καθώς και στη Σχολή Εθνικής Ασφαλείας. Διαλέκτης, μεταξύ άλλων, στα πλείστα Αμερικανικά στρατιωτικά Κολέγια, στο Νατοϊκό Σχολείο του SHAPE, στο Κέντρο MARSHALL, στο Κέντρο RACVIAC της Κροατίας, στη Σχολή Άμυνας του ΝΑΤΟ, στη Σχολή / Κολέγιο Εθνικής Άμυνας της Ρουμανίας, καθώς και στο Κέντρο για την Άμυνα και Αντιμετώπιση κατά της Τρομοκρατίας στην Τουρκία. Έχει δώσει διαλέξεις σε Γενικά Επιτελεία Ενόπλων Δυνάμεων 11 χωρών.
Ασχολείται επί χρόνια με την AL QAEDA, τα Βαλκάνια, το μέλλον του ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Άμυνα, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Ιράν, τη Μ. Ανατολή, την Αφρική, τους προληπτικούς πολέμους, τα Όπλα Μαζικής Καταστροφής, την κυβερνοτρομοκρατία κ.ά.
Ομιλεί Αγγλικά, Γαλλικά, Ολλανδικά και Εβραϊκά, ενώ στα Γενικά Επιτελεία, τα τελευταία χρόνια παρουσίασε τα LESSONS LEARNED από τους πολέμους του Ιράκ, του Κοσόβου και του Αφγανιστάν. Ιδιαίτερο είναι το ενδιαφέρον για το μέλλον του Κοσόβου, τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, καθώς και τις εξελίξεις στο Θιβέτ και στο Νταρφούρ. Βάσει διεθνούς συμβολαίου συμμετέχει από το 2004 στην εκπαίδευση Ιρακινών και Αφγανών αξιωματούχων σε κράτη της Δυτ. Ευρώπης (Γερμανία, Νορβηγία).
Από τον Σεπτέμβριο του 2007 είναι ο Εκδότης – Διευθυντής του μηνιαίου περιοδικού «ΑΜΥΝΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ», ενώ οι πρόσφατες πολυσέλιδες μελέτες του, είναι:
• Το Ιρανικό πυρηνικό και πυραυλικό πρόγραμμα.
• Το μέλλον της τρομοκρατίας προς το 2025.
• Η ανεξαρτησία του Κοσόβου και οι ευρύτερες επιπτώσεις.
• Οι σχέσεις ΝΑΤΟ – Ρωσίας.
• Ασύμμετρες απειλές στον 21ο αιώνα.
• Κυβερνοτρομοκρατία – Κυβερνοέγκλημα.
• Ασφάλεια στην Αφρική.
La Ivolution 